Definicja oszustwa komputerowego stosunkowo niedawno pojawiła się w polskim kodeksie karnym. Oszustwa komputerowe w polskim prawie noszą znamiona przestępstw gospodarczych, ale w odróżnieniu od ich tradycyjnej odmiany – są niejednokrotnie trudne do uchwycenia dla przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości.

Jakie są konsekwencje bycia ofiarą oszustwa komputerowego?

Przede wszystkim należy zauważyć, że ryzyko zagrożenia oszustwem komputerowym to problem nie tyle pojedynczych jednostek czy gospodarstw domowych, a głównie przedsiębiorstw oraz – patrząc szerzej – gospodarki krajowej. Odpowiedzialni za tego rodzaju oszustwa zazwyczaj są pracownicy tychże przedsiębiorstw, których system przeżył „atak”.

Polskie prawo pochyliło się nad oszustwami komputerowymi , ponieważ te na dobre zagościły się w polskiej rzeczywistości. To, co jest wyróżnikiem tego przestępstwa, to jego umyślność, bezpośredni zamiar oraz charakter: celowy (kierunkowy).

Przestrzeń internetowa to niewyobrażalnie głębokie źródło informacji o potencjalnych ofiarach przestępstw komputerowych. Pełna anonimowość sieci oraz nagminne kłamstwa w kwestii prawdziwości podawanych danych osobistych stanowią dla wymiaru prawdziwe wyzwanie podczas prowadzenia śledztw dotyczących problemu cyberprzestępstw, a zwłaszcza oszustw komputerowych. Problem wyspecjalizowanych jednostek policji polega na ogromnej trudności w identyfikacji osób odpowiedzialnych za popełnianie tego rodzaju oszustw. Ponieważ brakuje fizycznych atrybutów czyjeś obecności i działalności (tak oczywistych jak odciski palców czy głos), to policjanci muszą szukać śladów w wirtualnej rzeczywistości, których przestępcy nie zdołali lub nie zdążyli ukryć.

Jak zostało początkowo nadmienione – oszustwo komputerowe to nowy typ czynu zabronionego. Bazuje się jednak na uniwersalnym przepisie (Artykuł 287 Kodeksu Karnego stanowi):

„§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przesyłanie informacji lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis na komputerowym nośniku informacji, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. Jeżeli oszustwo popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego”.
Przepisy te zamieszczone zostały w rozdziale XXXV KK „Przestępstwa przeciwko mieniu” zaraz za zakazem typizującym „zwykłe oszustwo”.

W projekcie kodeksu z listopada 1990 r. oszustwo komputerowe ukazało się pod numerem art. 283 w treści:

„Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez ukształtowanie programu komputerowego, włączanie do pamięci komputera niewłaściwych lub niepełnych informacji albo przez inne oddziaływanie na przetwarzanie informacji wpływa na wynik opracowania, powodując tym szkodę majątkową innej osobie, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5″.

W § 2 jest przewidziane ściganie na wniosek, jeżeli oszustwo popełniono na szkodę osoby najbliższej. Podobnie jak w nowym kodeksie przedstawione zostały również typy kwalifikowane i uprzywilejowane oszustwa komputerowego (art. 284 kk, 286 kk).